مقدمه: در سال 2016 روزنامه آ ب ث اسپانیا با توجه به آمار و ارقام ارائه شده از سوی مرکز مطالعاتی معتبر پیو (PEW) پیش بینی هایی ار در مورد تعداد مسلمانان در اروپا و در اسپانیا در سال 202 و سپس در سال 2050 ارائه کرد. در ماه بهمن امسال این روزنامه یک بار دیگر به آمار مسلمانان مراجعه کرده و کوشید میزان تحقق پیش بینی های خود را پی از گذشت هفت سال بررسی کند. در این متن ما ابتدا گزارش منتشر شده در بهمن 1401 در زمینه جدیدترین آمارها و تحمین های جمعیت مسلمانان در اروپا و اسپانیا را ارائه کرده ایم و در پایان نیز گزارش منتشر شده در سال 2016 را آورده ایم. 

جمعیت شناسی مهاجران مسلمان در اروپا و سرمایه گذاری های کلان کشورهای حوزه خلیج فارس، چهره بسیاری از شهرها و مناطق اتحادیه اروپا را به آرامی اما به شکلی غیرقابل اجتناب تغییر می دهد. واقعیت جدید بحث‌های بی‌سابقه‌ای را از زمان ورود پیشین اسلام به قاره اروپا در نتیجه نفوذ اعراب از جنوب و مسلمانان عثمانی از غرب این قاره به وجود آورده است.علاوه بر ورود گسترده مهاجران کشورهای مسلمان به اروپا در جستجوی آینده ای بهتر، در سال های اخیر، ورود پناهجویانی که از جنگ های خاورمیانه فرار می کنند نیز در افزایش جمعیت مسلمانان اروپا موثر بوده است. جدیدترین گزارش جامع در مورد جمعیت مسلمانان در اروپا، که شش سال پیش توسط موسسه تحقیقاتی پیو در واشنگتن انجام شد، به این نتیجه رسیده بود که تعداد پیروان اسلام در قاره کهن (اروپا) 5 درصد از کل جمعیت است. امروز محاسبات مختلف آن را 6 درصد، حدود 44 میلیون، هم دارندگان شهروندی اروپایی و هم متقاضیان آن، نشان می دهد. به گفته موسسه پیو، تعداد مسلمانان اروپایی حداقل در اروپای غربی تا سال 2050 سه برابر خواهد شد.

یکی از دلایل این روند در نرخ پایین زاد و ولد اروپاییان مسیحی الاصل در مقایسه با مسلمانان است. به طور متوسط، هر زن مسلمان یک فرزند بیشتر از یک زن مسیحی تعمید یافته دارد. پژوهش موسسه پیو میانگین باروری در میان مسلمانان را 2.6 فرزند به ازای هر زن در مقایسه با 1.6 فرزند برای زنان اروپایی تخمین زده است که بسیار کمتر از 2.1 درصد لازم برای تغییر نسل است.بسته به کشور تفاوت های ظریف وجود دارد. زنان مسلمان در آلمان به طور متوسط 1.9 فرزند دارند، اما در فرانسه و بریتانیا این شاخص به 2.9 فرزند به ازای هر زن مسلمان می رسد. این تضاد به ویژه در اسپانیا، کشوری با کمترین نرخ زاد و ولد در اروپا (پس از جزیره مالت)، و کمترین میزان باروری در طول تاریخ خود بسیار قوی است: 1.19 فرزند به ازای هر زن در دو سال گذشته.کمیسیون اروپا در گزارشی که در 28 اکتبر (6 آبان) در وب‌سایت خود منتشر کرد، نسبت به کاهش جمعیت در اتحادیه اروپا به دلیل نرخ پایین زاد و ولد هشدار داد و خاطرنشان کرد که «این پیش‌بینی نشان می‌دهد که مسلمانان حتی بدون مهاجرت، درصد بزرگی از اروپایی‌ها خواهند بود».

کشورهای اروپایی با بیشترین جمعیت مسلمان (به ترتیب فرانسه، آلمان، انگلستان، ایتالیا، هلند و اسپانیا)

آنچه برنارد لوئیس آن را «سومین تهاجم مسلمانان به اروپا» توصیف می‌کند با جذابیت بازار کار خوب و سطح بالای زندگی آغاز شد و در سال‌های اخیر با جستجوی ناامیدانه برای پناهندگی سیاسی از جنگ‌ها، ابعاد بزرگتری به خود گرفت. تخمین زده می شود که هر سال بین 900 هزار تا یک میلیون مهاجر مسلمان تابعیت یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا را دریافت می کنند.اگرچه گزارش ها در مورد تعداد دقیق مسلمانان متفاوت است، بهترین برآورد تعداد پیروان دین قرآن در اروپا را 44 میلیون نفر عنوان می کند. با رشد فعلی و در صورت عدم تغییر نرخ زاد و ولد، در سال 2030 تعداد آنان به 8 درصد از جمعیت اروپا خواهد رسید.در اسپانیا، جامعه مسلمانان به ویژه در مادرید، بارسلونا و اندلس متمرکز است. اگرچه ارقام رسمی بسیار کمتر است، اتحادیه جوامع اسلامی اسپانیا در سال 2019 اعلام کرد که جمعیت مسلمیندر اسپانیا از رقم دو میلیون نفر فراتر رفته است. در سال 2022، طبق همان منبع، 2.2 میلیون نفر، یعنی 4.45 درصد از جمعیت اسپانیا را مسلمانان تشکیل داده اند.

اتحادیه اروپا هر روز مسلمان تر - گزارش منتشر شده در روزنامه آ ب ث (ABC) اسپانیا - تاریخ انتشار: فوریه 2016

تعداد پیروان اسلام تا 30 سال دیگر در اسپانیا، اروپا و جهان چگونه تغییر خواهد کرد؟

جمعیت مسلمانان در اتحادیه اروپا در سال 2020 به  4.09 درصد کل جمعیت رسید و در سال 2050 به 8.12 درصد خواهد رسید. در همین حال، بر اساس محاسبات روزنامه ABC بر اساس داده های مرکز تحقیقاتی معتبر Pew، نسبت مسیحیان از 74.23 درصد فعلی به 61.81 درصد تا اواسط قرن (یعنی سال 2050) کاهش خواهد یافت. تخمین ها عمدتاً به دلیل میانگین سنی کمتر پیروان اسلام، نسبت باروری بالاتر و نیز میزان مهاجرت بیشتر آنها است.در اسپانیا رشد جمعیت مسلمانان سریعتر خواهد بود. در اعداد مطلق، تعداد مسلمین از 1.6 میلیون نفر در سال 2020 به تقریباً چهار میلیون نفر در سال 2050 افزایش خواهند یافت. این نشان دهنده بالاترین درصد در میان کشورهای اتحادیه اروپا با بیش از یکصد هزار مسلمان است. ظرف 30 سال، آنها از 3.3 درصد به 7.53 درصد کل جمعیت اسپانیا خواهند رسید. با این حال، علیرغم این رشد سریع، در هر دو تاریخ، اسپانیا رتبه 14 را از بین 28 کشور اتحادیه اروپا با بیشترین جمعیت مسلمان کسب می کند.

در حال حاضر، کشورهای اتحادیه اروپا با بالاترین درصد مسلمان عبارتند از قبرس و بلغارستان، (هم مرز با ترکیه) و پس از آن فرانسه، بلژیک و آلمان قرار دارند. تحلیل آماری نشان می دهد پس از 30 سال، دو مورد اول یعنی قبرس و بلغارستان باقی می‌مانند، اما سوئد، بلژیک و بریتانیا کشورهای بعدی خواهند بود.رشد سوئد، پس از اسپانیا، در میان کشورهایی با بیش از یکصد هزار مسلمان امروزی، چشمگیرترین است. سوئد در سال 2015 به دلیل افزایش تعداد پیروان حضرت محمد (ص) و کاهش وابستگی های مسیحی و افزایش بی دینان، در میان کشورهای دارای بیشترین درصد جمعیت مسلمان به رتبه چهارم رسید.در اعداد مطلق، آلمان در حال حاضر بیشترین تعداد مسلمانان را دارد و پس از آن فرانسه و بریتانیا قرار دارند. با این حال، بر اساس پیش بینی های مرکز تحقیقات پیو، در سال 2050، بریتانیا اول و پس از آن فرانسه و آلمان قرار خواهند گرفت.

روند رشد پیروان اسلام در بقیه قاره اروپا نیز با رشد آنها در کشورهای اتحادیه اروپا بی ارتباط نیست. آنها از 5.9 درصد به 10.2 درصد در مجموع کشورهای اتحادیه و کشورهای اروپایی خارج از اتحادیه اروپا خواهند رسید. و همچنین در سراسر جهان نیز مسلمانان از 23.2 درصد در سال 2020 به  به 29.7 درصد در سال 2050خواهند رسید. مسیحیت همچنان با 31.4 درصد (همان درصد امروزی)، دین اکثریت خواهد بود. افراد بی دین در جهان از 16.4 درصد به 13.2 درصد کاهش می یابند. اما در اتحادیه اروپا، تعداد آنها از 20 به 28 درصد افزایش خواهند یافت.

منتشر شده در روزنامه آ ب ث- تاریخ: 12 فوریه 2023 (23 بهمن )- نویسنده: فرانسیسکو د آندرس